Ondertitels inbranden of niet?
Klanten vragen mij vaak: wat is nu het beste? Je ondertitels in beeld branden in je video of werken met een apart ondertitelbestand, dus een losse srt? Op YouTube raad ik aan om met losse srt-bestanden te werken die je kunt uploaden bij je video. Waarom dat zo is, leg ik uit in de video hieronder én hier op mijn blog.
Als we ondertitels inbranden, maken we een nieuwe video aan waarin de ondertitels vast in beeld staan. Iedereen krijgt de ondertitels dus te zien en het is niet mogelijk om ze uit te schakelen.
Als je naar de YouTube-video hieronder kijkt, dan zul je merken dat je de ondertitels ook uit kunt zetten.
De ondertitels die je hier te zien krijgt, zijn namelijk een apart bestandje (een srt-bestand) dat bij de video wordt geüpload in YouTube (of op Facebook of waar je de video ook wilt publiceren). Als je de ondertitels laat inbranden, hoef je daar niet aan te denken, want de ondertitels staan al in de video.
Ingebrande ondertitels hebben voor- en nadelen: het voordeel is dat ze voor iedereen zichtbaar zijn. En dat is meteen ook het nadeel: je kunt bijvoorbeeld niet de kijker laten kiezen of hij/zij de video met of zonder ondertitels wil zien of, als je verschillende taalversies laat maken, of hij/zij de video met Engelse of met Franse ondertitels wil bekijken bijvoorbeeld.
Ondertitels inbranden doen we alleen als de video’s in één taalomgeving worden getoond. Denk aan een website waarin je de video integreert of bijvoorbeeld tijdens een presentatie op een congres.
De ondertitels in de bovenste video bij dit bericht heb ik in het beeld gebrand met Happy Scribe. Dat is een online tool waarmee je heel eenvoudig zelf ondertitels kunt aanmaken én inbranden. Als je op de banner hieronder klikt, krijg je meer informatie. Dit is een affiliate link, wat inhoudt dat, als je de betaalde versie van de tool gaat gebruiken, ik daar ook een klein bedrag aan verdien. 
Ook niet onbelangrijk: als je de ondertitels als een los bestandje bij de video plaatst, dan is zo’n ondertitelbestand indexeerbaar voor Google. Zo’n bestand bestaat namelijk uit tijdcodes (wanneer moet welke ondertitel in beeld komen en weer verdwijnen) en uiteraard de ondertiteltekst. Video’s met ondertiteling in een los bestand worden dus beter gevonden in Google dan video’s zonder ondertiteling of met ingebrande ondertiteling.
Tot slot zijn losse srt’s veel toegankelijker dan ingebrande ondertitels. Door je ondertitels als srt bij je video te uploaden, geef je (slechtziende) mensen de mogelijkheid zelf het lettertype, de lettergrootte en de voor- en achtergrondkleur van de ondertitels aan te passen. Dat kun je doen via de instellingen van je smartphone, maar ook op je Mac en in Windows. Zo kun je op je iPhone knalgele ondertitels instellen als je die het duidelijkst vindt. De meeste apps (zoals YouTube en Netflix) houden zich netjes aan die instellingen.
Op een iPhone kun je zelfs je ondertitels laten voorlezen, als je dat wilt. Wie blind of slechtziend is en een video bekijkt met vertalende ondertitels, kan zo nog altijd volgen wat er gezegd wordt. Maar ook dat kan alleen maar wanneer de ondertitels niet zijn ingebrand.
Of je je ondertitels het best inbrandt of met een losse srt werkt, hangt dus vooral af van waar je de video voor wilt gebruiken. Maar onthoud dat voor de vindbaarheid van je video én voor de toegankelijkheid losse srt’s veel voordelen bieden!
gepubliceerd op 8 april 2021
Deel op:
Een bijzondere ondertitelkwestie: de politie bellen of niet?
Laatst tweette een oplettende tv-kijker een foto die hij had gemaakt terwijl hij naar een aflevering van de detectivereeks Sherlock keek. In de ondertitel die op dat moment in beeld kwam, stond: De politie werd gebeld. In het Engels zei het personage: They called the police. Maar, zo vroeg de twitteraar zich af, is ‘bellen’ wel de juiste vertaling in dit geval? Het programma speelt zich immers af in 1895.
Hoewel de telefoon op dat moment al uitgevonden was (zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Telefonie_in_de_19e_eeuw), is de kans groot dat in die tijd met ‘to call the police’ gewoon werd bedoeld dat de politie erbij gehaald werd. Zelf zou ik het in elk geval niet als ‘bellen’ vertalen, tenzij je natuurlijk in beeld ziet dat iemand een telefoon gebruikt om de politie op de hoogte te brengen.
Ze zeggen wel eens dat een goede ondertitel een ondertitel is die niet opvalt
Als je door het woord ‘bellen’ te gebruiken in een negentiende-eeuwse context sommige kijkers uit het verhaal haalt, valt je ondertitel op en dat is niet de bedoeling. Je wilt immers dat de kijker van het programma geniet, niet dat hij of zij zich ineens afvraagt wanneer de telefoon is uitgevonden.
Ervaren ondertitelaars spreken wel over een ‘alarmbelletje’ dat afgaat in je hoofd bij dit soort gevallen. In dit blogartikel bespreek ik twee andere voorbeelden. Ook leg ik je uit hoe je kunt controleren of je een bepaald woord al dan niet kunt gebruiken in een ondertitel of audiodescriptietekst. Meer van dit soort tips deel ik in de e-cursus Ondertitelen, die binnenkort weer van start gaat.
gepubliceerd op 4 februari 2021
Deel op:
Waarom we geen Word-docs kunnen omzetten in srt
Een vraag die we steeds vaker krijgen is of we Word-docs kunnen omzetten in srt’s. Ook op vertalersgroepen op Facebook komen regelmatig oproepen voorbij van collega-vertalers die iemand zoeken om ‘alleen maar’ van een vertaling in Word een srt-bestand te maken.
De afkorting srt staat voor SubRip subtitle file. Het is dus een bestandsformaat voor ondertiteling. Een srt-bestand bestaat uit twee belangrijke elementen: tijdcodes en tekst. Samen geven ze weer wanneer welke ondertiteltekst in beeld moet verschijnen bij een video. Wat srt’s verder kenmerkt, is dat ze heel eenvoudig zijn qua opmaak. Je kunt ze ook gewoon openen met een eenvoudig programmaatje zoals Kladblok. Daardoor denk ik dat sommige klanten en collega’s veronderstellen dat het aanmaken van een srt-bestand een soort ‘omzetting’ is. Dus je klikt op ‘Save As’ en dan krijg je het Word-doc in srt-formaat. Helaas komt er toch wel wat meer bij kijken…
Automatisch omzetten kan niet, want…
Om van een tekst in Word ondertitels te maken, moet die tekst blokje per blokje van tijdcodes voorzien worden. Een srt bestaat immers uit tekst én tijdcodes. Het toevoegen van die tijdcodes noemen we ‘spotten’ of ‘timen’. En het is echt een precisiewerkje, want we zorgen er niet alleen voor dat de tekst gelijkloopt met wat er gezegd wordt in een video, maar we houden ook rekening met beeldwissels in de montage en (heel belangrijk) de leessnelheid. Dat is de verhouding tussen het spreektempo en de hoeveelheid tekst. Hoe sneller iemand praat, hoe meer we de vertaling moeten samenvatten, anders kan niemand het nog lezen. Bij vertalend ondertitelen kun je gemiddeld 50 à 70% weergeven van wat er gezegd wordt. Dat klinkt dramatisch, maar veel euhs en ahs hoeven niet vertaald te worden, al moet je bij snelle sprekers vaak toch flink inkorten.
Een ‘gewone’ vertaling in Word zo onder een video zetten, is dus eigenlijk vragen om problemen. Vertalingen uit het Engels worden vaak langer dan het origineel, terwijl je bij ondertiteling juist samenvat. Vandaar ook dat ondertitelen een aparte specialisatie is. Wil je meer leren over dit bijzondere vak? Op 15 februari 2021 gaat onze e-cursus Ondertitelen opnieuw van start.
gepubliceerd op 5 januari 2021
Deel op:
Vertaalfoutje in Undercover
Vertalen… Heel vaak gaat het goed, maar soms loopt het mis. En als het misloopt in ondertiteling, is dat extra pijnlijk omdat de kijker je vertaling kan vergelijken met het origineel. Bij nasynchronisatie of dubbing heb je dat niet, tenzij een wel erg oplettende kijker meekijkt. Een van de oorspronkelijke acteurs, bijvoorbeeld.
Dat is nu precies hoe de volgende fout in de Engelse versie van Undercover aan het licht is gekomen. Actrice Anna Drijver merkte dat haar “Ik ben Roos, trouwens. Wat was uw naam?” in de Engelse versie zó is vertaald dat het lijkt alsof het woord ‘trouwens’ haar achternaam is: “Ik ben Roos Trouwens.” RTL Nieuws pikte het bericht op en schreef er een artikel over.
Toen ik het artikel op Twitter deelde, dacht een collega dat het om een slordigheidje ging dat niet was opgepikt door de spellingchecker. Zelf denk ik dat het om een menselijke fout moet gaan: dus dat de Engelse vertaler echt dacht dat ‘Trouwens’ haar achternaam was. Vertalingen voor dubbing/nasynchronisatie gebeuren voor zover ik weet altijd met beeld, dus de vertaler moet de oorspronkelijke dialoog gehoord hebben, alleen had hij/zij niet door hoe de zin in elkaar zat. Ook de eindredacteur had het vertaalfoutje niet opgemerkt. Kan gebeuren, natuurlijk.
Eigenlijk werk je als audiovisueel vertaler altijd met het oorspronkelijke beeld en geluid. Neem nu bijvoorbeeld commentaarvertalingen. In een commentaarvertaling (zoals bij dat noemen) vertaal je de tekst van een ‘onzichtbare’ verteller. Die tekst wordt vervolgens opnieuw ingelezen in de studio en aan het programma toegevoegd, waarbij de oorspronkelijke stem (uiteraard) wordt weggehaald.
In tegenstelling tot ondertiteling komt commentaarvertalen nauwelijks aan bod in de vertaalopleiding. Om daar wat aan te doen, behandel ik het in een van de gastcolleges die ik tot voor kort gaf. Meer daarover lees je in dit artikel.
Hoe gaat het vertalen van zo’n commentaarstem nu in z’n werk?
De allereerste keer dat ik een commentaarvertaling deed, was mijn eerste gedachte dat het veel makkelijker zou zijn dan ondertiteling, waarbij je moet priegelen om je vertaling in hooguit twee korte regeltjes te krijgen.
Aan de ene kant klopt dat, want in een commentaartekst heb je soms blokken van 10 seconden of meer waarin je lekker door kunt schrijven zonder te moeten zoeken naar een synoniem dat net één letter korter is ‘zodat het past’. Aan de andere kant zijn veel technische beperkingen nog steeds van toepassing. Zo mag de tekst in de meeste gevallen niet langer worden dan het origineel omdat het commentaar moet passen tussen de dialogen in beeld.
Alleen als een programma uit enkel commentaar bestaat, zou je hier en daar meer kunnen vertellen dan in de oorspronkelijke versie. Maar net zoals bij ondertiteling moet het commentaar passen bij de beelden die de kijker te zien krijgt. Het is vreemd als een commentaarstem bezig is over leeuwen die hun prooi besluipen terwijl ze in beeld die prooi al lang gevangen hebben…
Bovendien schrijf je een tekst die goed in het oor moet liggen. Dat is iets wat wel wat training vergt, want in vertaalopleidingen wordt vrijwel uitsluitend met geschreven teksten gewerkt. Dat schrijven van ‘luisterteksten’ komt natuurlijk ook terug in audiodescriptie. Zo zie je maar dat twee op het eerste gezicht heel verschillende soorten van audiovisueel vertalen uiteindelijk toch heel erg op elkaar lijken. Maar voor alle vormen geldt dat je goed moet letten op het beeld én het geluid, al was het maar om te vermijden dat je ‘Trouwens’ als achternaam opvat zoals de Undercover-vertaler.
gepubliceerd op 6 december 2020
Deel op:
Werk genoeg of toch niet?
Af en toe krijg ik zo heel voorzichtig de vraag of we nog wel genoeg werk hebben met de coronacrisis en hoe ik de toekomst voor de sector inschat. Eerlijk is eerlijk: in maart was het wel even schrikken toen vrijwel alle live-evenementen ineens geschrapt werden. De meeste klanten lieten bij de annulering meteen weten dat ze ons volgend jaar zeker opnieuw zouden boeken. Maar ja, intussen hadden we wel een agenda die ineens een stuk leger was…
Gelukkig kwamen er algauw andere opdrachten binnen zoals het Stay At Home Museum, waar ik het eerder al over heb gehad. En hoewel de bioscopen dicht moesten, was er ineens meer vertaal- en ondertitelwerk voor tv. Want een zomer zonder grote sportevenementen zoals de Olympische Spelen, is ook een zomer zonder (avond)talkshows óver die sportevenementen. Dus moesten er meer programma’s vertaald en ondertiteld worden om die ‘gaten’ op te vullen. Bovendien waren er regelmatig persconferenties en andere overheidsvideo’s die toegankelijk gemaakt moesten worden.
Na de lockdown was het ontzettend fijn om weer op verplaatsing te kunnen werken. De afgelopen maanden hebben we dan ook veel audio-opnames gedaan voor verschillende projecten. Voor een van die projecten ben ik ook zelf achter de microfoon gekropen.
En zo kom ik bij een van mijn stokpaardjes uit. Mensen die mij benaderen omdat ze dromen van een carrière als ondertitelaar of audiobeschrijver, geef ik altijd het advies om verschillende activiteiten te combineren. Zoals audiobeschrijving én ondertiteling. 😉 In deze blogpost leg ik uit waarom onze audiobeschrijvers ook ondertitelen – en bij voorkeur ook vertalen.
Ik denk dat deze crisis nog maar eens aantoont dat je als freelancer of onderneming erg kwetsbaar bent als je maar één product of dienst aanbiedt of als je maar één grote klant hebt. Natuurlijk kan niet iedereen snel overschakelen op een compleet andere dienst, maar in ons geval heeft het extra vertaal- en ondertitelwerk ervoor gezorgd dat we gewoon hebben kunnen verder werken tijdens de crisis.
gepubliceerd op 17 september 2020
Deel op:
Wat als je geen Engels gestudeerd hebt en toch wilt ondertitelen?
Eerder deze maand kreeg ik een interessante ondertitelvraag van een collega die graag meer zou willen ondertitelen.
De vraagsteller was in 2018 afgestudeerd als vertaler en had tijdens zijn opleiding ook een vak Ondertitelen gevolgd. Intussen werkt hij als zelfstandig vertaler. Dat bevalt hem prima, alleen wilde hij graag iets doen met zijn ondertitelkennis. Het knelpunt was dat hij geen Engels gestudeerd had en laat dat nu net de belangrijkste brontaal zijn bij vertalend ondertitelen. Voor de niet-vertalers: de brontaal is de taal waaruit je vertaalt, de doeltaal is de taal waarin je werkt.
Hij was zich bewust van het probleem en gaf zelf aan dat hij zich natuurlijk verder in het Engels wilde verdiepen. Alleen raadde ik hem dat af. Dat klinkt misschien vreemd, aangezien ik hierboven schreef dat Engels zo’n belangrijke taal is voor vertalend ondertitelen. Maar ik denk dat het heel moeilijk is om het niveau te halen van een vertaler die vier of vijf jaar Engels heeft gestudeerd. Bovendien is er niet bepaald een tekort aan vertalers Engels-Nederlands…
Ondertitelen zonder Engels als werktaal
Wat ik aanraad is, als je echt wilt ondertitelen, om je dan te richten op ondersteunende ondertiteling Nederlands-Nederlands of ondertiteling voor doven en slechthorenden. Toegegeven, het ‘echte’ vertalen valt dan weg, maar dat is wel een sector waar veel werk in te vinden is.
Bij ondersteunende ondertiteling geef je in dezelfde taal weer wat er gezegd wordt. Dit soort ondertitels zie je veel op social media. Ondertiteling voor doven en slechthorenden gaat nog een stapje verder: daarbij geef je ook aan wie er aan het woord is en welke muziek en belangrijke achtergrondgeluiden hoorbaar zijn. Ook deze vorm van ondertiteling wordt steeds belangrijker omdat er steeds meer aandacht is voor de behoeften van mensen met een handicap. Denk maar aan de populariteit van gebarentolk Irma.
De vraagsteller was erg blij met mijn antwoord. Hij liet me weten dat een groot deel van het plezier dat hij aan ondertitelen beleeft, juist is ervoor te zorgen dat ondertitels netjes op tijd in en uit beeld gaan. We kwamen dus tot de conclusie dat ondertiteling Nederlands-Nederlands echt iets voor hem zou zijn. Hij verheugt zich al op wat hij het ‘gefrunnik met frames’ noemde om ervoor te zorgen dat de kijker een rustig ‘kijkbeeld’ heeft. En, heel belangrijk, met mijn tips kan hij meteen aan de slag zonder dat hij eerst nog een studie Engels hoeft te volgen.
gepubliceerd op 20 april 2020
Deel op:
Hoe zit het met het aantal karakters bij tweetalige ondertiteling?
De eerste editie van onze e-cursus Ondertitelen zit er alweer op en sommige ex-deelnemers zijn intussen aan hun eerste ondertitelopdrachten bezig. Van een van hen kreeg ik de volgende vraag: “Als je maar één regel hebt om te ondertitelen (omdat er twee talen tegelijk getoond worden, zoals in de bioscoop in België), dan neem ik aan dat je wat meer tekens op die ene regel mag zetten, klopt dat?”
Dat zou je denken, maar helaas: als het om een webvideo gaat, blijft het maximumaantal karakters per regel hetzelfde als bij eentalige ondertiteling (waarbij je twee regels hebt). Anders moet het lettertype zo klein gezet worden dat de ondertitels niet meer leesbaar zijn. Als het om een bioscoopproject gaat, kun je het aantal karakters per regel wel iets hoger zetten omdat je op zo’n projectiescherm wat meer tekst kwijt kunt, maar ook dat is heel beperkt.
Om het concreet te maken: bij een webvideo hou ik een maximum aan van 42 à 44 karakters per regel (44 als er veel ‘smalle’ letters in een zin staan zoals i en l). Bij bioscoopondertiteling durf ik in zo’n geval tot 45 à 46 karakters per regel te gaan, maar dat is het dan wel. En zelfs dan zorg ik dat ik meestal rond de 40 karakters blijf.
Tot slot had ik nog de volgende tip voor mijn ex-cursist: als het om een Frans-Nederlands project gaat, dan staat Frans standaard op de bovenste regel en Nederlands op de onderste.
(een foto van David Mark via Pixabay)
Ben je vertaler en wil je weten of ondertitelen iets voor jou is? Of heb je een ander taalberoep en heb je interesse in ondertiteling, bijvoorbeeld voor doven en slechthorenden? Op 15 april gaat de e-cursus opnieuw van start. Meer info vind je op de website: https://nevero.nl/e-cursus-intro/voorproefje-ondertitelen/.
Heb je zelf een vraag over ondertiteling of audiodescriptie die je hier graag beantwoord wilt zien? Dan mag je dat altijd laten weten!
gepubliceerd op 18 maart 2020
Deel op:
Afronding eerste editie e-cursus Ondertitelen
Op 15 februari liep onze e-cursus Ondertitelen alweer af! De cursisten hebben drie maanden lang de lessen kunnen volgen op ons online platform en volop kunnen oefenen met fragmenten uit heel verschillende programma’s: films, documentaires, interviews, enz.
Naarmate de einddatum dichterbij kwam, kreeg ik van steeds meer cursisten hun eindopdracht toegestuurd. Ik keek die opdrachten na, waarna ze van mij persoonlijke feedback kregen. Zo weten ze wat ze al helemaal onder de knie hebben en natuurlijk ook waar ze nog aan moeten werken. Zoals altijd is het weer erg leuk om te zien waar de deelnemers na drie maanden staan!
De meeste cursisten hadden als eindopdracht een video gekozen uit de selectie in de cursus, maar er zijn er ook die zelf een video hebben voorgesteld. Daarbij let ik er wel op dat de video ‘moeilijk’ genoeg is om als eindopdracht te dienen. Zo moeten er genoeg beeldwissels in zitten zodat ik kan beoordelen of ze de timingregels goed beheersen én vraag ik om een fragment waarin verschillende stemmen te horen zijn, want ook dat is een extra uitdaging bij het ondertitelen.
Wat vonden de deelnemers ervan?
Je zou nu kunnen verwachten dat ik een juichverhaal schrijf over hoe alle cursisten de opleiding met succes hebben afgerond en nu volop op zoek zijn naar ondertitelopdrachten. Maar de realiteit is dat, zoals bij alle opleidingen die ik geef, er ook enkele deelnemers zijn die tot de conclusie zijn gekomen dat ondertitelen toch niks voor hen is. Zo schreef iemand me: “Ik vertaal erg graag, en tekstueel ondertitels produceren vind ik ook wel leuk, vooral met de uitdaging dat het bondiger en toch volledig moet binnen twee regels. Da’s wel nog leuk puzzelen. Maar dat hele spotten (timen – SV) is er voor mij te veel aan. Ik vind dat een enorm gepruts.”
Aangezien dat ‘gepruts’ van het timen een belangrijk deel uitmaakt van het werk, is het geen goed idee om een carrière als ondertitelaar uit te bouwen als je dat niet leuk vindt om te doen. Deze cursist heeft dus besloten om het bij vertalen te houden, iets waar hij al jaren professioneel mee bezig is en nog altijd veel plezier aan beleeft. Voor hem was de cursus dus eerder een bevestiging dat de sector waar hij nu in zit veel beter bij hem past.
Maar er waren ook deelnemers die na drie maanden nog even enthousiast waren als aan het begin van de opleiding. Zo kreeg ik van iemand dit mooie compliment:
“Dank je wel voor je feedback, daar heb ik nog heel wat van opgestoken.
Ik ben aan deze cursus begonnen met twee vragen:
- Ondertitelen, wil ik dat? Vind ik dat leuk?
En
- Ondertitelen, kan ik dat? Heb ik de capaciteiten om een goeie ondertitelaar te worden?
Na de cursus weet ik wel zeker dat het antwoord op vraag 1 ‘ja’ is. De juiste timing zoeken, een beknopte formulering vinden om de leessnelheid aanvaardbaar te houden: het maakt vertalen alleen maar uitdagender.
Het antwoord op vraag 2 hou ik nog even in beraad. Ik zal nog veel meer moeten oefenen voor ik hier echt mee aan de slag kan gaan.”
Dat laatste klopt, trouwens: gemiddeld duurt het een halfjaar tot een jaar voor je als beginnende ondertitelaar écht weet of het vak je ligt. Maar deze cursiste is alvast goed op weg!
Wist je dat…
Nevero is erkend als opleidingsinstelling door Bureau Wbtv én door Stichting RTGS. Dat betekent dat je PE-punten of nascholingspunten krijgt als je bent aangesloten bij hen.
Voor de e-cursus Ondertitelen krijg je 12 PE-punten als je bent aangesloten bij Bureau Wbtv. Ben je aangesloten bij Stichting RTGS? Dan krijg je 1,2 nascholingspunten voor deze opleiding.
gepubliceerd op 28 februari 2020
Deel op:
Subcatch-app gelanceerd
Op dinsdag 26 november was het eindelijk zo ver: tijdens het International Documentary Film Festival Amsterdam (IDFA) werd Subcatch gelanceerd, een nieuwe app met ondertiteling voor doven en slechthorenden. Subcatch is ontwikkeld met de technologie van de succesvolle audiodescriptie-app Earcatch, en is daarmee de langverwachte tegenhanger voor mensen met een auditieve beperking.
Middelpunt van de lancering was een feestelijke vertoning van Wei / Lost in Memories: een ontroerend en liefdevol portret van de ouders van filmmaker Ruud Lenssen. Vader Jac lijdt aan vasculaire dementie en moeder Ria worstelt met haar rol als mantelzorger. Terwijl de ziekte voortschrijdt, komt een onvermijdelijk besluit dichterbij. Uiteraard werd de film vertoond mét ondertiteling voor doven en slechthorenden, die wij hebben gemaakt. De vertoning werd voorafgegaan door een presentatie over Subcatch door Stichting Audiovisuele Toegankelijkheid.
Er zijn in Nederland ongeveer 1,3 miljoen doven en slechthorenden. Op tv vinden zij wel een aanbod van ondertitelde programma’s, maar in de bioscoop ontbreekt de ondertiteling meestal. Nu zijn filmmakers in Nederland (en ook in Vlaanderen trouwens) verplicht om speciale ondertiteling voor doven en slechthorenden aan te leveren als zij financiële steun krijgen van het Nederlands Filmfonds (of het VAF in België). Dat betekent dat er voor vrijwel elke Nederlandse of Vlaamse film die in de bioscoop draait speciale ondertiteling gemaakt wordt. Alleen werd die ondertiteling tot nu toe pas beschikbaar voor de doelgroep wanneer de film op dvd, Video On Demand of op televisie verschijnt.
Met Subcatch wordt de ondertiteling beschikbaar gemaakt vanaf het moment dat de film in de bioscoop in première gaat. Dat houdt in dat ook wie niet (goed) hoort voortaan naar Nederlandstalige films in de bioscoop kan. In de ondertiteling voor doven en slechthorenden in Subcatch krijg je niet alleen alle dialogen mee, maar lees je ook welk personage aan het woord is wanneer dat niet duidelijk blijkt uit de beelden én worden de sfeer van de muziek en belangrijke geluiden beschreven.
De afgelopen jaren hebben wij al voor duizenden webvideo’s, maar ook voor bioscoopfilms en tv-programma’s ondertitels voor doven en slechthorenden gemaakt, en we hebben ook meegewerkt aan verschillende demo’s voor de Subcatch-app. De ondertiteling bij Wei, waarmee de app gelanceerd werd, is dus ook van onze hand. Het spreekt voor zich dat we erg blij zijn dat de app er nu eindelijk is en we hopen dan ook dat heel veel mensen er gebruik van zullen maken!
Meer info over de app op http://subcatch.nl/.
gepubliceerd op 30 november 2019
Deel op:
Is ondertitelen iets voor jou?
Afgelopen week kreeg ik deze mail van een vertaler die overweegt om de ondertitelcursus te gaan volgen: “Ik kwam toevallig uit op de pagina over je e-cursus ondertiteling. Ik ben op zoek naar wat meer afwisseling in m’n werk en zou eens willen nagaan of ondertiteling iets voor mij is. Is je cursus een goed idee denk je of zou je als instap iets anders aanraden?”
Natuurlijk had ik hem kunnen mailen dat hij maar de cursus moest volgen om daarachter te komen, maar dat heb ik niet gedaan. 😊 In plaats daarvan heb ik hem laten weten dat het in zijn geval alvast een pluspunt is dat Engels een van zijn werktalen is als vertaler. Het grootste deel van het werk is namelijk nog altijd ondertiteling Engels > Nederlands. Daarnaast wordt mediatoegankelijkheid steeds belangrijker. Denk daarbij aan ondertiteling voor doven en slechthorenden, maar ook aan wat ik ‘ondersteunende ondertiteling’ noem, dus Nederlandse ondertitels bij een Nederlands gesproken video. Dat komt doordat steeds meer mensen online video’s bekijken en daarbij hebben ze niet altijd het geluid aanstaan. Uiteraard komen beide vormen van ondertiteling aan bod in de e-cursus.
Aangezien de vertaler die mij mailde nog helemaal geen ervaring had met ondertiteling (ook niet via een vak tijdens de opleiding), schreef ik hem dat hij kon overwegen om als TED-vrijwilliger een paar TED-talks te ondertitelen. Het voordeel daarvan is dat je werk wordt nagekeken (door andere vrijwilligers), maar let op: het is geen professionele ondertiteling en de richtlijnen die zij hanteren, zijn veel minder streng dan de onze.
Ik weet dat de leessnelheid bij TED-talks bijvoorbeeld 21 karakters per seconde is, terwijl wij streven naar 11 à 12. Die leessnelheid is de verhouding tussen de tijd dat een ondertitel in beeld blijft staan en de hoeveelheid tekst die erin kan: hoe hoger je die leessnelheid zet, hoe meer tekst je kwijt kunt. TED laat bijna twee keer zo veel tekst toe als onze klanten, en het nadeel van zo’n hoge leessnelheid is dat je onvoldoende samenvat zodat niet alle kijkers de ondertitels nog zullen kunnen lezen… Wat ook een verschil is met het echte werk, is dat je bij TED altijd een transcriptie krijgt waar je op kunt werken, terwijl ondertitelaars in de praktijk vaak op gehoor werken. Het platform dat ze gebruiken, heeft ook minder opties dan professionele ondertitelsoftware. Het is dus vooral om je een idee te geven van wat ondertiteling nu eigenlijk is.
Van de andere kant: als je die TED-talks met de zeer ruime richtlijnen al lastig vindt, dan is het echte werk misschien niks voor jou. Maar het is wel een handige manier om erachter te komen of het werk je ligt en het kost je niks, in tegenstelling tot een cursus. 😊 Meer info vind je op deze website: https://www.ted.com/participate/translate. Zelfs als je niet voor ze wilt vertalen, vind je er best goede informatie over ondertiteling.
Als je de smaak te pakken hebt, ben je natuurlijk altijd welkom in de e-cursus. En als je geen zin hebt om het eerst via hun platform uit te proberen, natuurlijk ook.
De vraagsteller was erg blij met mijn antwoord: “Bedankt voor je snelle reactie en de tip. Ik ga ermee aan de slag voor de start van je cursus om eens te kijken of het iets voor mij is.”
Overweeg je zelf om mee te doen met de ondertitelcursus en heb je nog vragen? Laat me dan zeker iets weten!
Op 15 november gaat de e-cursus Ondertitelen van start. In deze cursus krijg je in drie maanden tijd verschillende programma’s voorgeschoteld: documentaires, interviews en films natuurlijk!
Meer info op de website: https://nevero.nl/e-cursus-intro/voorproefje-ondertitelen/.
gepubliceerd op 25 oktober 2019
Deel op: