Hoe zit het met het aantal karakters bij tweetalige ondertiteling?
De eerste editie van onze e-cursus Ondertitelen zit er alweer op en sommige ex-deelnemers zijn intussen aan hun eerste ondertitelopdrachten bezig. Van een van hen kreeg ik de volgende vraag: “Als je maar één regel hebt om te ondertitelen (omdat er twee talen tegelijk getoond worden, zoals in de bioscoop in België), dan neem ik aan dat je wat meer tekens op die ene regel mag zetten, klopt dat?”
Dat zou je denken, maar helaas: als het om een webvideo gaat, blijft het maximumaantal karakters per regel hetzelfde als bij eentalige ondertiteling (waarbij je twee regels hebt). Anders moet het lettertype zo klein gezet worden dat de ondertitels niet meer leesbaar zijn. Als het om een bioscoopproject gaat, kun je het aantal karakters per regel wel iets hoger zetten omdat je op zo’n projectiescherm wat meer tekst kwijt kunt, maar ook dat is heel beperkt.
Om het concreet te maken: bij een webvideo hou ik een maximum aan van 42 à 44 karakters per regel (44 als er veel ‘smalle’ letters in een zin staan zoals i en l). Bij bioscoopondertiteling durf ik in zo’n geval tot 45 à 46 karakters per regel te gaan, maar dat is het dan wel. En zelfs dan zorg ik dat ik meestal rond de 40 karakters blijf.
Tot slot had ik nog de volgende tip voor mijn ex-cursist: als het om een Frans-Nederlands project gaat, dan staat Frans standaard op de bovenste regel en Nederlands op de onderste.
(een foto van David Mark via Pixabay)
Ben je vertaler en wil je weten of ondertitelen iets voor jou is? Of heb je een ander taalberoep en heb je interesse in ondertiteling, bijvoorbeeld voor doven en slechthorenden? Op 15 april gaat de e-cursus opnieuw van start. Meer info vind je op de website: https://nevero.nl/e-cursus-intro/voorproefje-ondertitelen/.
Heb je zelf een vraag over ondertiteling of audiodescriptie die je hier graag beantwoord wilt zien? Dan mag je dat altijd laten weten!
gepubliceerd op 18 maart 2020
Deel op:
Afronding eerste editie e-cursus Ondertitelen
Op 15 februari liep onze e-cursus Ondertitelen alweer af! De cursisten hebben drie maanden lang de lessen kunnen volgen op ons online platform en volop kunnen oefenen met fragmenten uit heel verschillende programma’s: films, documentaires, interviews, enz.
Naarmate de einddatum dichterbij kwam, kreeg ik van steeds meer cursisten hun eindopdracht toegestuurd. Ik keek die opdrachten na, waarna ze van mij persoonlijke feedback kregen. Zo weten ze wat ze al helemaal onder de knie hebben en natuurlijk ook waar ze nog aan moeten werken. Zoals altijd is het weer erg leuk om te zien waar de deelnemers na drie maanden staan!
De meeste cursisten hadden als eindopdracht een video gekozen uit de selectie in de cursus, maar er zijn er ook die zelf een video hebben voorgesteld. Daarbij let ik er wel op dat de video ‘moeilijk’ genoeg is om als eindopdracht te dienen. Zo moeten er genoeg beeldwissels in zitten zodat ik kan beoordelen of ze de timingregels goed beheersen én vraag ik om een fragment waarin verschillende stemmen te horen zijn, want ook dat is een extra uitdaging bij het ondertitelen.
Wat vonden de deelnemers ervan?
Je zou nu kunnen verwachten dat ik een juichverhaal schrijf over hoe alle cursisten de opleiding met succes hebben afgerond en nu volop op zoek zijn naar ondertitelopdrachten. Maar de realiteit is dat, zoals bij alle opleidingen die ik geef, er ook enkele deelnemers zijn die tot de conclusie zijn gekomen dat ondertitelen toch niks voor hen is. Zo schreef iemand me: “Ik vertaal erg graag, en tekstueel ondertitels produceren vind ik ook wel leuk, vooral met de uitdaging dat het bondiger en toch volledig moet binnen twee regels. Da’s wel nog leuk puzzelen. Maar dat hele spotten (timen – SV) is er voor mij te veel aan. Ik vind dat een enorm gepruts.”
Aangezien dat ‘gepruts’ van het timen een belangrijk deel uitmaakt van het werk, is het geen goed idee om een carrière als ondertitelaar uit te bouwen als je dat niet leuk vindt om te doen. Deze cursist heeft dus besloten om het bij vertalen te houden, iets waar hij al jaren professioneel mee bezig is en nog altijd veel plezier aan beleeft. Voor hem was de cursus dus eerder een bevestiging dat de sector waar hij nu in zit veel beter bij hem past.
Maar er waren ook deelnemers die na drie maanden nog even enthousiast waren als aan het begin van de opleiding. Zo kreeg ik van iemand dit mooie compliment:
“Dank je wel voor je feedback, daar heb ik nog heel wat van opgestoken.
Ik ben aan deze cursus begonnen met twee vragen:
- Ondertitelen, wil ik dat? Vind ik dat leuk?
En
- Ondertitelen, kan ik dat? Heb ik de capaciteiten om een goeie ondertitelaar te worden?
Na de cursus weet ik wel zeker dat het antwoord op vraag 1 ‘ja’ is. De juiste timing zoeken, een beknopte formulering vinden om de leessnelheid aanvaardbaar te houden: het maakt vertalen alleen maar uitdagender.
Het antwoord op vraag 2 hou ik nog even in beraad. Ik zal nog veel meer moeten oefenen voor ik hier echt mee aan de slag kan gaan.”
Dat laatste klopt, trouwens: gemiddeld duurt het een halfjaar tot een jaar voor je als beginnende ondertitelaar écht weet of het vak je ligt. Maar deze cursiste is alvast goed op weg!
Wist je dat…
Nevero is erkend als opleidingsinstelling door Bureau Wbtv én door Stichting RTGS. Dat betekent dat je PE-punten of nascholingspunten krijgt als je bent aangesloten bij hen.
Voor de e-cursus Ondertitelen krijg je 12 PE-punten als je bent aangesloten bij Bureau Wbtv. Ben je aangesloten bij Stichting RTGS? Dan krijg je 1,2 nascholingspunten voor deze opleiding.
gepubliceerd op 28 februari 2020
Deel op:
Subcatch-app gelanceerd
Op dinsdag 26 november was het eindelijk zo ver: tijdens het International Documentary Film Festival Amsterdam (IDFA) werd Subcatch gelanceerd, een nieuwe app met ondertiteling voor doven en slechthorenden. Subcatch is ontwikkeld met de technologie van de succesvolle audiodescriptie-app Earcatch, en is daarmee de langverwachte tegenhanger voor mensen met een auditieve beperking.
Middelpunt van de lancering was een feestelijke vertoning van Wei / Lost in Memories: een ontroerend en liefdevol portret van de ouders van filmmaker Ruud Lenssen. Vader Jac lijdt aan vasculaire dementie en moeder Ria worstelt met haar rol als mantelzorger. Terwijl de ziekte voortschrijdt, komt een onvermijdelijk besluit dichterbij. Uiteraard werd de film vertoond mét ondertiteling voor doven en slechthorenden, die wij hebben gemaakt. De vertoning werd voorafgegaan door een presentatie over Subcatch door Stichting Audiovisuele Toegankelijkheid.
Er zijn in Nederland ongeveer 1,3 miljoen doven en slechthorenden. Op tv vinden zij wel een aanbod van ondertitelde programma’s, maar in de bioscoop ontbreekt de ondertiteling meestal. Nu zijn filmmakers in Nederland (en ook in Vlaanderen trouwens) verplicht om speciale ondertiteling voor doven en slechthorenden aan te leveren als zij financiële steun krijgen van het Nederlands Filmfonds (of het VAF in België). Dat betekent dat er voor vrijwel elke Nederlandse of Vlaamse film die in de bioscoop draait speciale ondertiteling gemaakt wordt. Alleen werd die ondertiteling tot nu toe pas beschikbaar voor de doelgroep wanneer de film op dvd, Video On Demand of op televisie verschijnt.
Met Subcatch wordt de ondertiteling beschikbaar gemaakt vanaf het moment dat de film in de bioscoop in première gaat. Dat houdt in dat ook wie niet (goed) hoort voortaan naar Nederlandstalige films in de bioscoop kan. In de ondertiteling voor doven en slechthorenden in Subcatch krijg je niet alleen alle dialogen mee, maar lees je ook welk personage aan het woord is wanneer dat niet duidelijk blijkt uit de beelden én worden de sfeer van de muziek en belangrijke geluiden beschreven.
De afgelopen jaren hebben wij al voor duizenden webvideo’s, maar ook voor bioscoopfilms en tv-programma’s ondertitels voor doven en slechthorenden gemaakt, en we hebben ook meegewerkt aan verschillende demo’s voor de Subcatch-app. De ondertiteling bij Wei, waarmee de app gelanceerd werd, is dus ook van onze hand. Het spreekt voor zich dat we erg blij zijn dat de app er nu eindelijk is en we hopen dan ook dat heel veel mensen er gebruik van zullen maken!
Meer info over de app op http://subcatch.nl/.
gepubliceerd op 30 november 2019
Deel op:
Is ondertitelen iets voor jou?
Afgelopen week kreeg ik deze mail van een vertaler die overweegt om de ondertitelcursus te gaan volgen: “Ik kwam toevallig uit op de pagina over je e-cursus ondertiteling. Ik ben op zoek naar wat meer afwisseling in m’n werk en zou eens willen nagaan of ondertiteling iets voor mij is. Is je cursus een goed idee denk je of zou je als instap iets anders aanraden?”
Natuurlijk had ik hem kunnen mailen dat hij maar de cursus moest volgen om daarachter te komen, maar dat heb ik niet gedaan. 😊 In plaats daarvan heb ik hem laten weten dat het in zijn geval alvast een pluspunt is dat Engels een van zijn werktalen is als vertaler. Het grootste deel van het werk is namelijk nog altijd ondertiteling Engels > Nederlands. Daarnaast wordt mediatoegankelijkheid steeds belangrijker. Denk daarbij aan ondertiteling voor doven en slechthorenden, maar ook aan wat ik ‘ondersteunende ondertiteling’ noem, dus Nederlandse ondertitels bij een Nederlands gesproken video. Dat komt doordat steeds meer mensen online video’s bekijken en daarbij hebben ze niet altijd het geluid aanstaan. Uiteraard komen beide vormen van ondertiteling aan bod in de e-cursus.
Aangezien de vertaler die mij mailde nog helemaal geen ervaring had met ondertiteling (ook niet via een vak tijdens de opleiding), schreef ik hem dat hij kon overwegen om als TED-vrijwilliger een paar TED-talks te ondertitelen. Het voordeel daarvan is dat je werk wordt nagekeken (door andere vrijwilligers), maar let op: het is geen professionele ondertiteling en de richtlijnen die zij hanteren, zijn veel minder streng dan de onze.
Ik weet dat de leessnelheid bij TED-talks bijvoorbeeld 21 karakters per seconde is, terwijl wij streven naar 11 à 12. Die leessnelheid is de verhouding tussen de tijd dat een ondertitel in beeld blijft staan en de hoeveelheid tekst die erin kan: hoe hoger je die leessnelheid zet, hoe meer tekst je kwijt kunt. TED laat bijna twee keer zo veel tekst toe als onze klanten, en het nadeel van zo’n hoge leessnelheid is dat je onvoldoende samenvat zodat niet alle kijkers de ondertitels nog zullen kunnen lezen… Wat ook een verschil is met het echte werk, is dat je bij TED altijd een transcriptie krijgt waar je op kunt werken, terwijl ondertitelaars in de praktijk vaak op gehoor werken. Het platform dat ze gebruiken, heeft ook minder opties dan professionele ondertitelsoftware. Het is dus vooral om je een idee te geven van wat ondertiteling nu eigenlijk is.
Van de andere kant: als je die TED-talks met de zeer ruime richtlijnen al lastig vindt, dan is het echte werk misschien niks voor jou. Maar het is wel een handige manier om erachter te komen of het werk je ligt en het kost je niks, in tegenstelling tot een cursus. 😊 Meer info vind je op deze website: https://www.ted.com/participate/translate. Zelfs als je niet voor ze wilt vertalen, vind je er best goede informatie over ondertiteling.
Als je de smaak te pakken hebt, ben je natuurlijk altijd welkom in de e-cursus. En als je geen zin hebt om het eerst via hun platform uit te proberen, natuurlijk ook.
De vraagsteller was erg blij met mijn antwoord: “Bedankt voor je snelle reactie en de tip. Ik ga ermee aan de slag voor de start van je cursus om eens te kijken of het iets voor mij is.”
Overweeg je zelf om mee te doen met de ondertitelcursus en heb je nog vragen? Laat me dan zeker iets weten!
Op 15 november gaat de e-cursus Ondertitelen van start. In deze cursus krijg je in drie maanden tijd verschillende programma’s voorgeschoteld: documentaires, interviews en films natuurlijk!
Meer info op de website: https://nevero.nl/e-cursus-intro/voorproefje-ondertitelen/.
gepubliceerd op 25 oktober 2019
Deel op:
Vera’s stage bij Nevero
Tussen half februari en half april hadden we een stagiaire in huis. Hieronder beschrijft ze hoe ze haar vertaalstage bij Nevero heeft ervaren.
Als laatstejaarsstudente aan de Vertaalacademie in Maastricht was ik na het maken van honderden vertalingen op zoek naar een stageplek waar ik voor twee maanden nieuwe uitdagingen aan kon gaan. Zo kwam ik terecht bij Nevero. Hier zou een vak waar ik tijdens de opleiding nog niks over geleerd had centraal staan: audiodescriptie voor blinden en slechtzienden. Bovendien kon ik bij Nevero verder bouwen op de specialisatie die ik tijdens de opleiding gekozen had: Ondertitelen. Leuk!
Nu was tijdens de opleiding alleen vertalende ondertiteling van Engels naar Nederlands aan bod gekomen, en ging ik tijdens de stage vooral aan de slag met ondersteunende ondertiteling en ondertiteling voor doven en slechthorenden in het Nederlands. Dat was wel even omschakelen. Vooral de Vlaamse filmpjes waren voor mij als geboren en getogen Nederlandse even wennen. Moest ik die woorden en uitdrukkingen die mij zo onnatuurlijk in de oren klonken nu letterlijk in de ondertiteling zetten? En als er dan nog wat Frans bij kwam kijken werd het voor mij helemaal ingewikkeld. Zo werd er in één video gesproken over een beeldhouwer, waarvan ik de naam niet goed kon verstaan. Voor mij klonk het als Jan Dummeren. Even nagezocht op Google… en nee, dat klopte niet. Vervolgens heb ik gezocht op Vlaamse beeldhouwers met de voornaam ‘Jan’, maar zelfs zo kwam ik er niet uit. Kun je nagaan hoe verbaasd ik was toen stagebegeleider Susanne binnen één minuut de juiste naam had gevonden: Jan Desmarets. Die naam had ik ook voorbij zien komen, maar ik had er niet bij stilgestaan hoe deze naam zou klinken met een Franse uitspraak… Dat was een goede les, want reken maar dat ik nu op een andere manier kijk naar de namen en woorden die ik opzoek.
En dan natuurlijk de audiodescriptie. Wat een leuke, nieuwe manier om met taal bezig te zijn! Omdat je niet gebonden bent aan een brontekst, kun je er een hoop creativiteit in kwijt. Bovendien ben ik heel anders naar series en films gaan kijken. Een regisseur kiest voor bepaalde beelden met een reden. Als ik een stukje opnieuw bekeek om het na te kijken, zag ik weer dingen die me niet eerder waren opgevallen. Denk hierbij aan kleine dingen als een schilderij aan de muur dat in eerste instantie niet opvalt, maar dat wel iets duidelijk maakt in het verhaal. Verder heb ik geleerd om veel synoniemen te gebruiken. Mensen zien, kijken, turen en staren, werpen elkaar een blik toe, nemen elkaar op, enzovoort.
Al met al vond ik de stage erg leuk en leerzaam en wil ik Susanne en haar collega’s graag enorm bedanken voor alle lessen, feedback en hulp de afgelopen twee maanden!
Vera
gepubliceerd op 17 april 2018
Deel op:
Op zoek naar freelance ondertitelaars/audiobeschrijvers
Wij zijn per direct op zoek naar een of meer freelance ondertitelaars/audiobeschrijvers om ons team te versterken.
Wie zijn wij
Nevero is een (ver)taalbedrijf dat gespecialiseerd is in audiovisuele vertaling en mediatoegankelijkheid. Wij vertalen, ondertitelen en schrijven voor diverse bedrijven en instanties in binnen- en buitenland. Daarnaast geeft Nevero-oprichter en eigenaar Susanne Verberk regelmatig gastcolleges, workshops en cursussen over (vertalend) ondertitelen, audiodescriptie en mediatoegankelijkheid.
Wie ben jij
Een ervaren freelance ondertitelaar met interesse in audiodescriptie. Dat is kort samengevat de persoon die wij zoeken.
Je bent al een aantal jaar actief als ondertitelaar en je beschikt uiteraard over je eigen professionele ondertitelsoftware. Welke software dat precies is, maakt verder niet zo veel uit. Wij werken vooral met Wincaps Qu4ntum en Swift, maar Spot is bijvoorbeeld ook prima.
Strakke deadlines schrikken jou niet af. En met strak bedoelen wij soms extreem strak: levering op dezelfde werkdag of zelfs binnen een paar uur is normaal bij ons. Natuurlijk geldt dat alleen voor korte projecten, niet voor langspeelfilms. 😉
Je hebt een brede algemene interesse en volgt onder andere de Nederlandse en buitenlandse politiek op de voet. Want de video’s waar wij aan werken gaan over van alles en nog wat, maar toch vaak over politiek.
Wat doe je?
Je ondertitelt hoofdzakelijk korte webvideo’s. Dit doe je voor dove en slechthorende kijkers (waarbij je achtergrondgeluiden, sprekeridentificaties en muziekomschrijvingen toevoegt) én je maakt ondersteunende ondertiteling voor social media, zodat ook wie zonder geluid kijkt, weet wat er in de video gezegd wordt. Hierbij volg je onze stijlgids.
Daarnaast schrijf je audiodescripties bij dezelfde video’s waarbij je kort en bondig tussen dialogen en achtergrondgeluiden weergeeft wat er in de video te zien is. Hiervoor volg je onze beknopte audiodescriptie-opleiding. De rest leer je al doende van je collega’s.
Op termijn kun je ook ingezet worden voor het audiobeschrijven van films en tv-series, maar op dit moment zoeken we vooral mensen die kunnen helpen bij dringende webvideo’s.
Als je ervaring hebt met vertalend ondertitelen, is dat natuurlijk mooi meegenomen. Engels is (uiteraard) een belangrijke brontaal, maar als je in staat bent om ook uit het Frans op gehoor te vertalen en ondertitelen, is dat zeker een pluspunt.
Interesse?
Stuur dan vóór 12 december een mailtje naar susanne@nevero.nl . Laat kort even weten met welke vormen van ondertiteling je vertrouwd bent én met welke software je werkt.
gepubliceerd op 5 december 2017
Deel op:
Taalconferentie in Gent
Op zaterdag 7 oktober vond de Taalconferentie 2017 plaats in Gent. Tijdens dit eendaagse congres behandelden verschillende sprekers allerlei onderwerpen over vertalen en de vertaalwereld.
Ik (Susanne) was ook een van de sprekers. Mijn presentatie ging eens niet over audiodescriptie, maar over ondertitelen. Je kunt de PowerPoint die ik gebruikt heb bekijken op SlideShare.
Mysteryshoppers
Een presentatie die ik zelf heel interessant vond was ‘De mysteryshopper bezoekt de vertaalmarkt’ van Tony Parr. Dit was het verslag van een mysteryshopper die zonder verdere kennis van de vertaalmarkt op pad was gestuurd om een vertaling te laten maken. Tijdens de presentatie kregen we een inkijkje in hoe een leek te werk gaat bij het zoeken naar een vertaalbureau of een vertaler en waar hij zoal op lette.
Interessant was bijvoorbeeld hoe vertalers en vertaalbureaus zichzelf presenteren tegenover mogelijke klanten. Dat ging van de indruk die de website gaf (veel sites met stockfoto’s) tot de communicatie met de klant (vaak onpersoonlijke standaardmails) en de gevraagde prijs (waarbij de offertes erg ver uiteen bleken te liggen). Uiteindelijk werden de geleverde vertalingen blind beoordeeld door een team van experts die verder niet bij de opdracht betrokken waren.
Wat bleek? Veel vertaalbureaus kwamen hun beloftes niet na, want afgaande op het aantal fouten kon de gegarandeerde revisie onmogelijk uitgevoerd zijn. Daarnaast bleken bureaus niet beter te scoren dan freelancers – integendeel zelfs. En tot slot bleek dat geen enkele vertaling eigenlijk het predicaat ‘goed’ verdiende. Collega Nicky Wijns gaat hier in haar blog dieper op in.
Kwaliteit en zo
Wat ik zelf uit de presentatie heb onthouden is dat het niet altijd veel zin heeft om tegenover een leek te hameren op kwaliteit. Immers, wat is ‘kwaliteit’ voor iemand die de doeltaal onvoldoende beheerst om te kunnen beoordelen of een tekst goed vertaald is? Zoals Tony aangaf: voor de klant leken alle vertalingen correct Engels te zijn, terwijl de professionals sommige teksten rampzalig vonden.
Hetzelfde geldt voor mijn vakgebied. Laatst had ik een vergadering met een klant die eerlijk toegaf dat het voor hem heel moeilijk is om te bepalen of een audiodescriptie goed is. Zelfs een slechte tekst kan op het eerste gehoor goed klinken als die wordt ingesproken door een professionele stem, net zoals een kromme vertaling niet meteen door de mand hoeft te vallen.
Daarom is het belangrijk dat je als vertaler, ondertitelaar of audiobeschrijver duidelijk maakt wat je precies doet en waarom. En, zoals blijkt uit het eerste deel van de presentatie, dat je je op je website niet verstopt achter stockfoto’s van lachende mensen, maar gewoon jezelf durft te zijn. Vandaar ook de ‘echte’ actiefoto bij dit bericht.
gepubliceerd op 14 november 2017
Deel op: