TV voor blinden – Item op EditieNL
Op donderdag 20 juli besteedde het programma EditieNL aandacht aan audiodescriptie in het item ‘TV voor blinden’.
In het item was een stukje van de seizoensfinale van Goede Tijden Slechte Tijden te zien terwijl Suleima en Anouk, twee medewerksters bij Bartiméus, probeerden te achterhalen wat er precies gebeurde. Op die manier maakten ze meteen duidelijk waarom audiodescriptie of AD zo belangrijk is, want zonder aanvullende beschrijvingen was de spannende scène niet te volgen voor de slechtziende jonge vrouwen.
Vervolgens gaf Remco Meyaard van de dezelfde organisatie uitleg bij de petitie die ze zijn gestart voor meer AD op tv. Het doel is om 40.000 handtekeningen te verzamelen en audiodescriptie zo in de Tweede Kamer op de agenda te zetten.
Tot slot brachten de programmamakers een bezoek aan het bedrijf Soundfocus, waarvoor wij regelmatig audiodescripties schrijven. Het item eindigde met een blik in de opnamestudio van Soundfocus waar speciaal voor het programma een audiobeschrijving bij de seizoensfinale werd opgenomen. Het script dat werd ingelezen was van onze hand.
Net als bij de audiobeschreven fragmentjes die we eind 2015 voor De Wereld Draait Door geschreven hebben, kregen we ook nu zeer weinig tijd om de beschrijvingen te maken. Bovendien kregen we eerst een ander, langer fragment waar heel veel verschillende personages in voorkwamen. Dat was een hele uitdaging, want het was de bedoeling dat we de namen van de personages zouden gebruiken. Dus niet: ‘een man’, maar ‘Sjoerd’ rent het brandende gebouw in.
Een snelle rondvraag leerde dat niemand van het team GTST volgde, dus terwijl één persoon aan het script werkte, zochten twee anderen op wie wie is in de serie en, ook niet onbelangrijk, hoe de namen uitgesproken worden. De uitspraak van Sjoerd ligt voor de hand, maar is het nu Ai-SEN of AI-sen of nog wat anders? Gelukkig is dat allemaal op internet terug te vinden. Daarna volgde nog een dubbele eindredactie waarbij het script door twee schrijvers gecheckt werd en kon het naar de studio. Nog geen twee uur later kwam het item al op tv en zagen we dat er van de in totaal 5,5 minuut GTST die we hadden beschreven toch bijna een halve minuut het programma had gehaald. Eind goed, al goed.
gepubliceerd op 27 juli 2017
Deel op:
Waarom onze audiobeschrijvers ook ondertitelen – en bij voorkeur ook vertalen
In mei 2017 heb ik (Susanne) twee keer een tweedaagse audiodescriptie-opleiding gegeven bij Vereniging Bartiméus Sonneheerdt in Zeist. Deze cursus stond open voor iedereen die meer wilde weten over hoe je webvideo’s toegankelijk kunt maken voor mensen met een visuele beperking. De deelnemers kwamen dan ook uit heel verschillende sectoren, wat voor een fijne sfeer zorgde tijdens de groepsopdrachten. Na afloop van de cursus mochten ze zich met recht getrainde amateurbeeldbeschrijvers noemen en intussen hebben ze de basis gelegd voor een databank van toegankelijke internetfilmpjes.
Bloeiende klaprozen voor de poort bij Bartiméus Sonneheerdt in Zeist
Hoe word je professioneel audiobeschrijver?
Sommige deelnemers wilden ook graag weten wat je nu moet kennen en kunnen om als professioneel audiobeschrijver aan de slag te gaan. Op dit moment bestaat er geen voltijdse opleiding tot audiobeschrijver en het ziet er niet naar uit dat die er snel zal komen. Audiodescriptie is immers een erg kleine niche. Hoewel de markt de afgelopen jaren snel gegroeid is, vertaalt zich dat niet onmiddellijk in een vloedgolf aan vacatures. De meeste audiobeschrijvers combineren het met andere werkzaamheden.
Dat betekent niet dat er helemaal geen mogelijkheden zijn om het vak te leren. Zo geven wij workshops en opleidingen op maat. Bovendien wordt audiodescriptie al verschillende jaren gegeven binnen een aantal vertaalopleidingen, maar dan als onderdeel van een ander vak, zoals ‘audiovisuele vertaling’ of ‘mediatoegankelijkheid’. Dat audiobeschrijving is ondergebracht in vertaalopleidingen is niet zo verwonderlijk: in andere landen is dat ook zo én op zich is het ook een vorm van ‘vertalen’ waarbij taal wordt omgezet van de ene vorm (beelden) in de andere (woorden).
Als we op zoek zijn naar nieuwe medewerkers, nemen we dus vaak contact op met een vertaalopleiding. Of beter gezegd: de studenten nemen contact op met ons! Stages zijn een andere manier waarop we nieuwe medewerkers vinden. Het voordeel van een stage is dat een student een aantal weken of maanden meeloopt in het bedrijf en dat we zo dus een goed beeld krijgen van zijn of haar mogelijkheden. Onze eerste vaste medewerker in Maastricht, Vera, is na afloop van een geslaagde stage in dienst gekomen.
Audiobeschrijven en ondertitelen
Tot slot zijn enkele leden uit het team afkomstig uit de vertaal- en ondertitelsector. Vertalers die goed zijn in het schrijven van commentaarteksten bij documentaires en dergelijke krijgen vaak ook het audiobeschrijven vrij snel onder de knie. Al is ‘snel’ een groot woord, want het duurt algauw enkele maanden tot een halfjaar voor een beginnende beschrijver het vak écht beheerst.
Een andere reden dat ik graag met ondertitelaars samenwerk is dat al onze audiobeschrijvers ook moeten kunnen ondertitelen. De belangrijkste reden daarvoor is een praktische: veel klanten vragen ons om hun video’s voor iederéén toegankelijk te maken. Daarom zorgen we voor ondertiteling voor doven en slechthorenden en voor audiodescriptie voor blinden en slechtzienden. In sommige gevallen voegen we ook nog een tekstalternatief toe. Dat is een uitgeschreven weergave van wat er in een webvideo te zien én te horen is.
Op zich is het best mogelijk om in zo’n geval iemand te zoeken die de ondertitels maakt en iemand anders in te zetten voor de audiobeschrijving, maar in de praktijk worden audiodescriptie en ondertiteling door dezelfde persoon gedaan. Dat maakt het veel eenvoudiger om projecten in te plannen, want ook de eindredactie gebeurt door één persoon. In plaats van vier hebben we dus maar twee mensen nodig om een video toegankelijk te maken (nl. één audiobeschrijver-ondertitelaar en één eindredacteur die zowel de audiobeschrijving als de ondertiteling nakijkt – de opname en mixage van de audiodescriptie gebeuren extern).
Vertalen als pluspunt
Bovendien gebeurt het regelmatig dat er in een video ook andere talen worden gesproken. Meestal gaat het dan om fragmentjes in het Engels, maar ook Frans komt vrij vaak voor. In zo’n geval krijgen we soms een vertaling van die dialogen van de klant, en anders maken we die zelf. Maar: als je vertalende ondertiteling toevoegt voor de ziende kijkers, moet je die informatie hoorbaar maken voor wie geen ondertitels kan lezen. Vandaar dat we de vertalingen toevoegen in de audiodescriptie. ‘Audio-ondertiteling’ noemen we dat. Uiteraard is het een groot pluspunt als de audiobeschrijver-ondertitelaar zelf ook kan vertalen, al was het maar om een bestaande vertaling te controleren voor die wordt ingesproken.
En zo komt het dat onze audiobeschrijvers ook ondertitelen – en bij voorkeur ook vertalen!
gepubliceerd op 2 juni 2017
bijgewerkt op 11 februari 2019
Deel op:
Audiodescriptie-opleiding voor Bartiméus Sonneheerdt
Op vrijdag 12 en zaterdag 13 mei 2017 gaf ik een audiodescriptie-opleiding voor Bartiméus Sonneheerdt in Zeist, die op vrijdag 25 en zaterdag 26 mei nog een keer georganiseerd werd. Hieronder een verslag van de eerste editie. Een van de cursisten heeft ook een verslag geschreven op haar eigen blog.
Vrijdag stond vooral in het teken van theorie. Wat is audiodescriptie precies? Voor wie is het bedoeld? Hoe komen de beschrijvingen bij de doelgroep terecht en hoe verloopt het productieproces eigenlijk? Deze en andere vragen kwamen uitvoerig aan bod. Daarna kregen de deelnemers een aantal handige richtlijnen mee die ze meteen konden toepassen, want aan het eind van de dag was het tijd om, eerst nog in groep, het geleerde in de praktijk te brengen.
Zaterdag stond de praktijk centraal en werkten de deelnemers individueel en in kleine groepjes aan hun eerste audiodescripties. Daarbij waren er een aantal feedbackrondes waarin ze hun eigen werk konden vergelijken met voorbeeldbeschrijvingen die we met de hele groep besproken. Ook het becommentariëren en verbeteren van het werk van de andere deelnemers kwam uitvoerig aan bod. Zo uitvoerig dat ik soms moest ingrijpen om ervoor te zorgen dat iedereen genoeg kon oefenen.
Na afloop van de tweedaagse opleiding mochten de deelnemers zich met recht getrainde amateurbeeldbeschrijvers noemen. Samen met hun medecursisten hadden ze de basis gelegd voor een online database van toegankelijke webvideo’s. Die database zou later dat jaar officieel gelanceerd worden onder de naam Scribit.tv.
Eind januari 2022 gaat het platform uit de lucht omdat het niet haalbaar bleek om het nog langer online te houden. Meer info lees je in dit artikel. Je vindt er ook tips over hoe je je favoriete audiobeschreven video’s kunt bewaren – want eind deze maand verdwijnen ze voorgoed.
Wij waren in het prille begin betrokken bij de lancering van Scribit. Zo hebben we de eerste versies van het platform uitgetest en video’s beschreven. En we hebben dus een opleiding uitgewerkt voor de eerste vrijwillige beeldbeschrijvers en moderators. Later zou daar onze eendaagse workshop ‘Audiodescriptie schrijven voor film en tv’ uit voortkomen.
gepubliceerd op 19 mei 2017
bijgewerkt op 6 januari 2022
Deel op:
Artikel over audiodescriptie in Focus Knack
In het artikel ‘Hoe audiodescripties theater toegankelijker moeten maken’ volgt journalist Jorik Leemans van Focus Knack audiobeschrijfsters Priscilla Poldervaart en Selina Van Gool tijdens hun werk in het theater. Daarnaast interviewt hij enkele audiodescriptie-gebruikers en hun begeleiders.
Hoewel je je eerst even moet registeren op de website van Knack, is het volledige artikel gratis te lezen. Beschrijfster Priscilla, die in het artikel geïnterviewd wordt, is naast haar werk in het theater ook actief als freelance vertaalster/ondertitelaar/audiobeschrijver bij Nevero. Dat zit zo. In de zomer van 2011 kregen wij het cv van een pas afgestudeerde vertaalster die graag aan de slag wilde in de audiovisuele sector. Vooral ondertiteling en audiodescriptie trokken haar aan. Na een geslaagde toelatingsproef en een verkennend gesprek kon ze bij ons beginnen als freelance vertaler/ondertitelaar/scriptschrijver. Daarnaast spraken we af dat we haar door middel van een meeloopstage alle kneepjes van het live audiobeschrijven zouden leren.
En zo kwam het dat vanaf het najaar van 2011 Susanne voor alle live audiodescripties bijgestaan werd door Priscilla. Eerst observeerde zij alleen hoe zo’n audiodescriptie tot stand kwam, vanaf het eerste contact met de klant tot het live brengen van de eigenlijke beschrijving tijdens een evenement. Na verloop van tijd kreeg Priscilla steeds meer taken: het vooraf bezoeken van de locatie waar het evenement zou plaatsvinden, het zoeken naar achtergrondinformatie die in de inleiding verwerkt kon worden, het uitschrijven van (een deel van) het script, enz.
Een tijd later was Priscilla zover dat ze haar eerste audiodescriptie volledig zelf in elkaar kon zetten, nl. tijdens de Open Monumentendag in Limburg. Intussen werkt ze nog steeds als freelancer voor Nevero (en een aantal andere bedrijven uit de sector), waar ze onder andere vertaalt en ondertitelt uit het Engels in het Nederlands en audiodescriptie-scripts schrijft. En zoals uit het artikel blijkt heeft ze zich gespecialiseerd in het live beschrijven van theatervoorstellingen, o.a. in opdracht van het Toneelhuis in Antwerpen en NTGent.
gepubliceerd op 27 april 2017
Deel op:
Opleiding voor Vereniging Bartiméus Sonneheerdt
Op vrijdag 12 mei en zaterdag 13 mei 2017 én op vrijdag 26 mei en zaterdag 27 mei 2017 geven we een audiodescriptie-opleiding bij Vereniging Bartimeus Sonneheerdt in Zeist (twee keer twee dagen, dus).
De opleiding is bedoeld voor iedereen die wil leren hoe je webvideo’s met aanvullende beschrijvingen toegankelijk kunt maken voor mensen met een visuele beperking. Na afloop van de cursus ben je een getrainde amateurbeeldbeschrijver en heb je samen met je medecursisten de basis gelegd voor een online database van toegankelijke video’s.
De cursus bestaat uit theorie én praktijk, zodat je meteen kunt oefenen wat je geleerd hebt. Aan het eind van de cursus weet je hoe je een eenvoudige audiodescriptie schrijft in Word. Je hoeft dus geen gespecialiseerde software te kennen om video’s te bewerken. Het inspreken en opnemen van audiobeschrijvingen komt niet aan bod, dus het is niet nodig om stemtraining gevolgd te hebben om mee te kunnen doen.
Programma
Dag 1 We beginnen met een korte inleiding over wat audiodescriptie precies is en voor wie het bedoeld is. Daarna krijg je een overzicht van de belangrijkste richtlijnen / praktische tips. Gaandeweg ontdek je waarom de richtlijnen zo belangrijk zijn. Hierna breng je de theorie in praktijk. Je leert niet alleen hóe je iets beschrijft, maar ook welke fouten je als beginnende beschrijver kunt maken en hoe je die kunt vermijden. Tot slot ga je zelf aan de slag en begin je (individueel en/of in een groep) aan je eerste audiodescriptie.
Dag 2 Op de tweede dag staat de praktijk centraal en werk je verder aan je eerste audiodescripties. Uiteraard sta je er niet alleen voor. Je krijgt hulp tijdens een aantal feedbackrondes waarin je je eigen werk vergelijkt met een voorbeeld-audiodescriptie die we bespreken, en je beschrijvingen in een groep becommentarieert en verbetert. Tot slot begin je aan je eerste ‘echte’ audiodescripties bij tien webvideo’s.
Voor elke opleiding zijn er vijftien plaatsen. De cursus duurt twee volledige dagen (van 9.00 tot 17.00 uur) en vindt plaats in Zeist. De kosten bedragen €120,- (inclusief koffie/thee en lunch).
Wil je deze cursus graag volgen? Dan kun je je tot 1 mei 2017 aanmelden bij Suleima Luciano (sluciano@steunbartimeus.nl).
Wacht niet te lang, want vol = vol!
gepubliceerd op 26 april 2017
Deel op:
E-cursus opnieuw van start
Op 1 februari is onze e-cursus ‘Gidsen voor blinde en slechtziende mensen’ opnieuw van start gegaan. Deze derde editie kwam er nadat we van verschillende kanten de vraag kregen of de cursus niet wat sneller op de agenda gezet kon worden. Oorspronkelijk stond de opleiding nl. pas later dit voorjaar in de planning.
Net zoals de vorige keer hadden we ook nu weer een heel divers publiek, dat onder andere bestond uit gidsen van een stadsmuseum in Vlaanderen, leden van een organisatie die toegankelijke rondleidingen verzorgt in Nederland, een aantal ondertitelaars en vertalers die meer te weten willen komen over audiodescriptie en een studente die bezig is met een eindwerk over audiobeschrijving.
Tot eind februari konden ze zo vaak als ze wilden de cursus doornemen en de bijbehorende oefeningen maken op het online platform. Daarna was het de bedoeling dat ze zelf een audiobeschrijving zouden maken bij een kunstwerk naar keuze, waar ze dan individuele feedback bij kregen.
Ben je gids en wil je ook leren hoe je een rondleiding toegankelijk kunt maken voor blinde of slechtziende bezoekers? Of wil je als beginnend audiobeschrijver graag meer weten over de doelgroep voor wie je werkt? We organiseren deze e-cursus een aantal keer per jaar, dus geef ons zeker een seintje als je de volgende keer mee wilt doen!
gepubliceerd op 21 maart 2017
Deel op:
Opleiding voetbalcommentatoren Inter vzw
Op zaterdag 14 januari trokken we naar de Ghelamco Arena in Gent om een audiodescriptie-opleiding te geven aan de voetbalcommentatoren van Inter vzw. Deze enthousiaste vrijwilligers verzorgen de beschrijvingen voor de blindentribunes van Buffalo AA Gent, KRC Genk Official, Club Brugge en RSC Anderlecht.
In twee uur tijd gaven we een inleiding over blindheid en slechtziend-zijn gevolgd door een reeks praktische tips en tricks die ze voortaan kunnen gebruiken tijdens hun beschrijvingen. Tussendoor zorgden we voor een aantal oefeningen, zodat ze het geleerde meteen in de praktijk konden brengen.
De tijd vloog om en het bleek een erg leerzame middag te zijn, want de commentatoren gaven elkaar volop feedback en zelf pikten we ook nog wat voetbaltermen op.
gepubliceerd op 21 maart 2017
Deel op:
Audiodescriptie in De Wereld Draait Door
Eind 2015 zat er in het tv-programma De Wereld Draait Door een item over audiodescriptie (AD) naar aanleiding van de fictieserie Tessa, die kort daarna zou worden uitgezonden met aanvullende beschrijvingen voor mensen die blind of slechtziend zijn. Presentator Matthijs van Nieuwkerk sprak met enkele AD-gebruikers. Daarnaast was er een interview over de Earcatch-app en stelde hij een collega-audiobeschrijver vragen over ons werk.
Speciaal voor de gasten aan tafel gaf Marc Marie Huybrechts live een audiobeschrijving bij een aantal video’s. Twee van de scripts die hij voorleest, werden door ons enkele uren voor de uitzending geschreven.
Het volledige item is hierboven te bekijken.
gepubliceerd op 17 februari 2017
Deel op: