Een bijzondere ondertitelkwestie: de politie bellen of niet?

Laatst tweette een oplettende tv-kijker een foto die hij had gemaakt terwijl hij naar een aflevering van de detectivereeks Sherlock keek. In de ondertitel die op dat moment in beeld kwam, stond: De politie werd gebeld. In het Engels zei het personage: They called the police. Maar, zo vroeg de twitteraar zich af, is ‘bellen’ wel de juiste vertaling in dit geval? Het programma speelt zich immers af in 1895.

Hoewel de telefoon op dat moment al uitgevonden was (zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Telefonie_in_de_19e_eeuw), is de kans groot dat in die tijd met ‘to call the police’ gewoon werd bedoeld dat de politie erbij gehaald werd. Zelf zou ik het in elk geval niet als ‘bellen’ vertalen, tenzij je natuurlijk in beeld ziet dat iemand een telefoon gebruikt om de politie op de hoogte te brengen.

Een ouderwetse telefoon met een koperen draaischijf en een hoorn die op een sierlijke metalen haak rust. De hoorn heeft aan de ene kant een rond uiteinde en aan de andere kant een zwarte hoorn om door te praten. — Een ouderwetse telefoon waarmee je bijvoorbeeld de politie zou kunnen bellen. Afbeelding van Steve Buissinne via Pixabay.

Ze zeggen wel eens dat een goede ondertitel een ondertitel is die niet opvalt

Als je door het woord ‘bellen’ te gebruiken in een negentiende-eeuwse context sommige kijkers uit het verhaal haalt, valt je ondertitel op en dat is niet de bedoeling. Je wilt immers dat de kijker van het programma geniet, niet dat hij of zij zich ineens afvraagt wanneer de telefoon is uitgevonden.

Ervaren ondertitelaars spreken wel over een ‘alarmbelletje’ dat afgaat in je hoofd bij dit soort gevallen. In dit blogartikel bespreek ik twee andere voorbeelden. Ook leg ik je uit hoe je kunt controleren of je een bepaald woord al dan niet kunt gebruiken in een ondertitel of audiodescriptietekst. Meer van dit soort tips deel ik in de e-cursus Ondertitelen, die binnenkort weer van start gaat.

gepubliceerd op 4 februari 2021

Deel op: