Vera’s verhaal: Tweede groepscursus in Maastricht


Nadat ze in het voorjaar van 2018 stage had gelopen bij Nevero, kwam Vera op 1 augustus in dienst als audiovisueel vertaler. Voortaan zal ze hier regelmatig iets schrijven over haar belevenissen op het werk.

Op dinsdag 19 maart 2019 vond opnieuw de cursus ‘Audiodescriptie schrijven voor film en tv’ plaats, die gegeven wordt door Susanne. Ikzelf was er alleen met de ontvangst en het laatste deel van de dag bij. De cursisten gingen op dat moment aan de slag met de software waar wij onze scripts in schrijven, namelijk Wincaps. Zien tegen welke problemen de deelnemers aanliepen was interessant en herkenbaar. Zo kostte het ze even tijd om te leren welke toets wat doet en werd de tekst van een van de cursisten ineens geel – iets wat mij zelfs nu ook nog wel eens gebeurt. Een foutje is zo gemaakt, maar gelukkig werkt ook in Wincaps de levensreddende toetsencombinatie Ctrl + z (ongedaan maken).

De ruimte waar de audiodescriptie-opleiding plaatsvond
De ruimte waar de audiodescriptie-opleiding plaatsvond

Een cursist vergeleek het leren audiobeschrijven met leren autorijden. In het begin kost een handeling als schakelen je heel veel moeite, maar uiteindelijk doe je dat zonder erbij na te denken. Zo gaat het werken met de software op een gegeven moment ook bijna vanzelf. Alleen kom je bij leren autorijden steeds nieuwe obstakels tegen. Als het schakelen dan eindelijk vlot gaat, merk je bijvoorbeeld dat je nog net wat beter in je spiegels moet kijken. Mensen zeggen ook wel eens dat je pas echt leert rijden nadat je je rijbewijs hebt gehaald. Daar moest ik aan denken toen een van de cursisten me vroeg hoe lang het duurt voor je audiobeschrijven helemaal onder de knie hebt. Ik vind dat een moeilijke vraag om te beantwoorden, want hoewel het uiteraard een heel stuk beter gaat dan in het begin, leer ik nu nog steeds veel bij van mijn meer ervaren collega’s. Ik kan dus alleen maar zeggen dat het, net als autorijden, heel veel oefening kost. Je begint op een verlaten parkeerplaats en zal dan via een rustige straat uiteindelijk de drukke snelweg op gaan. En zowel voor autorijden als voor audiobeschrijven geldt dat het belangrijkste is: goed kijken!

gepubliceerd op 9 april 2019


Deel op:

Nu verandert er langzaam iets

Over regels en wanneer ze te overtreden

In onze opleidingen staan we uiteraard stil bij de regels en richtlijnen voor audiodescriptie. Maar af en toe moet je de regels durven overtreden. Een mooi voorbeeld is de documentaire ‘Nu verandert er langzaam iets’.

‘Nu verandert er langzaam iets’ is de titel van een opvallende documentaire die vorig jaar op het IDFA in Amsterdam werd verkozen tot beste Nederlandse documentaire. Zoals in verschillende recensies vermeld werd, is de afstandelijke manier van filmen erg beklijvend. Vrijwel alle beelden zijn gefilmd vanuit een vast camerastandpunt waarbij altijd de volledige ruimte getoond wordt waarin de actie plaatsvindt. Bovendien is er geen voice-over die het verhaal aan elkaar praat en zijn er geen interviews waarbij mensen ‘in de camera’ praten.

In de audiodescriptie willen we natuurlijk wel hetzelfde, ietwat bevreemdende effect bereiken. Maar het mag er ook niet te dik bovenop liggen. Lang niet alle ziende kijkers zullen namelijk exact kunnen uitleggen wat de docu nu zo fascinerend maakt, want camerastandpunten neem je vaak maar half bewust waar.
Een manier waarop je als audiobeschrijver de sfeer van de docu kunt weergeven, is gewoon door te doen wat je altijd doet, nl. beschrijven wat je ziet. Daarbij valt op dat je altijd een volledige ruimte ziet waarbij de mensen waar het om gaat vaak op de achtergrond iets doen – of net niet. Door woorden te gebruiken als ‘in de verte’ en ‘op de achtergrond’ in de beschrijvingen, kom je al een heel eind.

Een groep mensen luistert naar een spreker die voor een zaal staat

Een groep mensen luistert naar een spreker die voor een zaal staat, gefotografeerd vanuit het typische ‘fly-on-the-wall’-standpunt dat in de docu veel gebruikt wordt. Een afbeelding van Claude Star op Pixabay.

Van de andere kant zijn er heel af en toe scènes waar de regisseur bewust wel met close-ups werkt. Een van de regels in audiodescriptie is dat je filmtermen vermijdt. Het is immers de bedoeling dat je het verhaal vertelt dat de regisseur wil weergeven, niet dat je de nadruk legt op de gebruikte techniek als daar geen reden voor is. Maar hier is die reden er wel en dan kunnen wij dat weergeven in de beschrijvingen. Vandaar dat je in deze audiodescriptie op een bepaald moment zult horen dat iemand een close-up van zichzelf filmt.

Een tweede voorbeeld is het gebruik van het woord ‘nu’. Audiodescripties worden hoofdzakelijk in de tegenwoordige tijd geschreven – een uitzondering zijn flash-backs, waar we met de verleden tijd kunnen aangeven dat iets eerder is gebeurd. Maar als alles ‘nu’ gebeurt, is het niet nodig om het woord ‘nu’ te gebruiken. Dit is een regel waar we wel vaker van afwijken, omdat je met ‘nu’ in een actiescène bijvoorbeeld de snelle opeenvolging van gebeurtenissen mooi kunt weergeven. In deze documentaire is daar geen sprake van. Integendeel, het rustige tempo is juist heel opvallend. Toch hebben we er bewust voor gekozen om af en toe ‘nu’ te gebruiken, bij voorkeur zelfs aan het begin van een zin. Zo zeggen we exact twee minuten na het begin van de docu ‘Nu begint iedereen in de groep mee te bewegen’. Uiteraard is dit een subtiele verwijzing naar de titel van de film, ‘Nu verandert er langzaam iets’.

Wie ons op social media volgt, weet dat we in elke audiodescriptie wel een lievelingsbeschrijving hebben die goed weergeeft waar de film over gaat. In ‘Nu verandert er langzaam iets’ is dat het volgende tekstblokje:

In de stal zijn mensen bezig de varkens te strelen, waarvan de meeste langs de zijkanten liggen. Eén varken schommelt genoeglijk door de laag stro op de vloer. Een man loopt naar het midden van de stal en gaat daar op één knie zitten, zodat hij op ooghoogte is met het varken. Terwijl het dier de man besnuffelt, komt er een vrouw met lang blond haar aan, die bij het varken hurkt en het helpt om op z’n zij te gaan liggen. Dat levert protesten op van een zwijntje, dat half onder het grote dier verdwijnt.

Benieuwd naar de rest van de docu? De trailer kun je hier bekijken:

Uiteraard staat de audiodescriptie in de Earcatch-app.
Waar en wanneer de film vertoond wordt, vind je in de agenda: https://www.earcatch.nl/agenda/film/.

gepubliceerd op 2 april 2019


Deel op: